این که رسول اکرم در فرمایش گهربارشان ماه رمضان را ماه برکت، رحمت و مغفرت معرفی می کنند، به چه معناست؟

ماه رمضان از نظر زمانی یک رَحِم بسیار قدرتمندی است. چرا که گاهی اوقات انسان می تواند در یک ساعت میلیون ها سال آتش جهنم را خاموش کند و بهشت را برای خود خریداری کند. از این رو، زمان ها یکسان نیستند هرچند از نظر ساختار ریاضی مشترک هستند.

ماه رمضان برای انسان یک عمر محسوب می شود. چرا که اگر قبل از ماه رمضان به ما بگویند قرار است به برزخ بروید چکار می کنیم؟ آیا آماده هستیم یا نه؟ اگر کسی آماده باشد، خیلی شاد است چون می داند در آنجا کسانی هستند که منتظر او هستند و بی نهایت او را دوست دارند. این افراد می توانند کسانی مثل انبیا، صدیقین، شهدا و صالحین باشند.

ما در نماز همیشه از خدا می خواهیم راه مستقیمی که به آنان نعمت داده را نشان دهد «صِرَاطَ الَّذِینَ أَنعَمتَ عَلَیهِمْ» که در سوره نساء منظور از «الذین» همان انبیا، صدیقین، شهدا و صالحین معرفی شده است.«فَأُوْلَـئِکَ مَعَ الَّذِینَ أَنْعَمَ اللّهُ عَلَیْهِم مِّنَ النَّبِیِّینَ وَالصِّدِّیقِینَ وَالشُّهَدَاء وَالصَّالِحِینَ وَحَسُنَ أُولَـئِکَ رَفِیقًا» (۲)

اگر در دنیا سبک زندگی مان طوری باشد که با چهار گروه پیوندهای خوبی داشته باشد؛ یعنی سبک زندگی انسانی داریم اما خارج از این گروه سبک زندگی مان حیوانی خواهد بود. به عبارت دیگر هیچ انسان باطن انسانی ندارد مگر اینکه سبک زندگی اش براساس این چهار گروه باشد. لذا بقیه افراد سبک زندگی شان یا جمادی یا گیاهی و یا حیوانی خواهد بود. پس اگر ما در دنیا با چهار گروه (انبیا، صدیقین، شهدا و صالحین) ارتباط داشته باشیم آنها هم در برزخ منتظر ما خواهند بود.

رمضان؛ ماه رحمت

رحمت این ماه همان مهربانی خداست که ما را دعوت به ضیافت کرده است. حال چه کسانی این ضیافت را نمی پذیرند و نمی خواهند وارد آن شوند؟!

انسان دو بخش فطرت و طبیعت دارد. بُعد طبیعت شامل بخش های جمادی، گیاهی و حیوانی است و بُعد فطری شامل بخش عقلی و فوق عقلانی است که از جنس خداست.

افرادی که بُعد فطری شان بر سایر بخش های دیگر یعنی طبیعت غلبه دارد از دعوت این ماه خوشحال می شوند چون از جنس فطرت است و این خوشحالی مربوط به بخش انسانی است اما افرادی که بُعد طبیعت یعنی حیوانی شان غلبه دارد با ورود و شنیدن این ضیافت احساس درد و ناراحتی دارند و نمی توانند از آن درست استفاده کنند چون با خود حقیقی شان وارد این ماه نمی شوند. درحالیکه خداوند متعال ما را با روحی که خودش در ما قرار داده دعوت به مهمانی و ضیافت می کند

اینکه پیامبر می گوید: ماه رمضان ماه برکت است یعنی فقط در این ماه مبارک می توان راه به خطا رفته را جبران کرد. و این معنای برکت است. چون حتی نفس کشیدن هم عبادت است و قرآن خواندن و هر عبادتی دیگر در این ماه با ضریب چند برابر ثواب و اجر نوشته می شود و این است معنای برکت.

رمضان؛  ماه مغفرت

مغفرت یعنی آشتی کردن، یعنی خداوند هر گناهی را در این ماه می بخشد و شرط آن، غلبه بُعد فطرت بر طبیعت ماست. در این صورت است که می توانیم توبه حقیقی داشته باشیم و با خدا آشتی کنیم.

حاصل کلام آنکه ماه رمضان بهترین ماه است؛ چون خداوند هدف خلقت انسان را در تشبه به خود قرار داده است. و از طرفی چون ذات ما هم چنین است به کمتر از آن راضی نمی شویم. لذا این ماه قابلیت آن را دارد که انسان زودتر شبیه به خدا شود. چون در سایر ماه ها خداوند بخش حیوانی مان را حرام نمی کند و با مبارزه این بخش می توانیم بر آن تسلط پیدا کنیم اما در ماه رمضان خداوند خودش همه بخش های حیوانیت را تعطیل اعلام کرده و فقط بخش انسانی فعال است.

حال باید دید چه کسانی می توانند از این ماه بهترین استفاده را کنند!!!

پی نوشت:

۱– مجلسی، زادالمعاد، ص۷۰٫

سوره نساء/آیه ۶۹٫