آیا امام زمان (عج)،می تواند به صورت یک فرد ناشناس در میان مردم زندگی کنند؟
آیا امام زمان (عج)،می تواند به صورت یک فرد ناشناس در میان مردم زندگی کنند؟در این صورت مسکن ومحل زندگی او کجاست؟!
نمی‌توان محل خاصی برای آن حضرت در نظر گرفت و منطقه و شهری را به عنوان محل سکونت او معرفی کرد. اصولا پنهان زیستن امام ایجاب می‌کند که مسکن و مکان زندگی او کاملا مخفی و ناشناخته بماند.
سدیر صیرفی از امام صادق علیه‌السلام نقل می کند: (صاحب الامر) از این جهت با یوسف علیه‌السلام شباهت دارد که برادران یوسف –با اینکه عاقل و دانا بودند و قبلا هم با وی معاشرت داشتند- وقتی پیش او رفتند تا خودش را معرفی نکرد او را نشناختند و با اینکه بین او و یعقوب علیه‌السلام بیش از هیجده روز فاصله نبود، یعقوب از وی اطلاع نداشت. پس چرا این مردم انکار می‌کنند که خداوند همین امر را نسبت به حجت خویش صاحب الامر نیز انجام دهد؟ او نیز بین مردم تردد می کند ودر بازار ایشان راه می رود و بر فرش های آنان قدم می‌گذارد؛ ولی مردم او را نمی‌شناسند و به همین وضع زندگی می‌کند تا هنگامی که خداوند به او اذن معرفی به مردم را بدهد. [۱]
آن حضرت برای انجام وظایف و تکالیف خود از مکانی به مکان دیگر می رود و بر اساس حکایات معتبره در شهرها و اماکن مختلفی دیده شده است. مدینه، مکه، نجف، کوفه، کربلا، کاظمین، سامرا، مشهد و قم از جمله آن است. در بعضی از زمان‌ها و مناسبت‌ها در مکانی مقدس حضور دارد. در این جا به برخی از آنها اشاره می شود:
مکان های خاص
۱٫مدینه و پیرامون آن (رضوی) امام باقر علیه‌السلام می فرماید: (ناچار برای صاحب الزمان عزلت و غیبتی است و طیبه (مدینه) خوب جایگاهی برای ایشان است). [۲]
۲٫مکه و اطراف آن (ذی طوی)؛ از امام باقر علیه‌السلام نقل شده است: ( یکون لصاحب هذا الامر غیبه فی بعض الشعاب، [و] أومأ بیده الی ناحیه ذی طوی؛ صاحب الامر در یکی از این دره‌ها غیبتی خواهد داشت، سپس با دستش به بخشی از «ذی طوی» اشاره کرد). [۳]
در دعای ندبه می‌خوانیم: ( لیت شعری أین أستقرت بک النوی بل ای ارض تقلک او ثری ابرضوی او غیرها ام ذی طوی؛ ای کاش می‌دانستم که در کدامین زمین قرار داری و کدام زمین یا خاک وجود نازنینت را بر خود حمل می‌کند؟ آیا در «رضوی» هستی یا در جای دیگر؟ آیا در ذی طوی هستی؟ [۴]
۳٫حضور هر ساله در حج و عرفات؛ از زمان‌ها و مکان‌هایی که امام در آن حضور مستمر و دائمی دارد؛ موسم حج و روز عرفه در سرزمین عرفات است؛ امام صادق علیه‌السلام فرمود: (یفقد الناس امامهم یشهد الموسم فیراهم ولایرونه.
مردم امام زمان خود را نمییابند، او در موسم حج [و در منا و عرفات] شرکت می‌کند و آنان را می‌بیند؛ ولی آنان او را نمیبینند). [۵]
امام رضا علیه‌السلام نیز می‌فرماید: (انه لیحضرالموسم فیقضی جمیع المناسک؛ [مهدی] در موسم حج حاضر می‌شود و همه اعمال را انجام می‌دهد و در عرفه نیز وقوف می‌کند و دعای مؤمنان را امین می‌گوید). [۶] محمدبن‌عثمان‌عمری، یکی از نائبان چهارگانه امام زمان علیه‌السلام می‌گوید: (به خدا سوگند: صاحب الزمان همه ساله در موسم حج، حضور می‌یابد و مردم را می‌بیند و می‌شناسد. مردم [هم] او را می‌بینند و نمی‌شناسند).[۷]
۴٫مسجد کوفه، سهله و کربلا و نجف؛ بر اساس حکایات معتبر، ملاقات بزرگانی چون مقدس اردبیلی، علامه بحرالعلوم، شیخ محمدتقی آملی رضی‌الله‌عنهم و… در مسجد سهله و کوفه صورت گرفته است. [۸]
از مجموع این حکایات و روایات معتبر برداشت می‌شود که آن حضرت در شهرها و مناطق مختلف حضور دارد و محل زندگی ایشان برای ما مشخص نیست. پس زندگی ایشان به شیوه عادی و معمولی است؛ زیرا این‌گونه زندگی حساسیت برانگیز نیست و برای آن حضرت نیز آسان‌تر و طبیعی‌تر است.
پی نوشت‌ها
۱٫ کمال‌الدین، ج۲، ص ۱۰؛ بحارالانوار، ج ۵۱، ص ۱۴۲٫
۲٫ کافی، ج ۱، ص ۳۴۰، ح ۱۶، باب فی الغیبه.
۳٫ الغیبه اصفهانی، ص ۱۸۲؛ اثبات الهداه، ج۳، ص ۵۵۰، ح ۵۵۹٫
۴٫ اقبال الاعمال، ص ۲۹۸٫
۵٫ منتخب‌الاثر، ص ۳۱۹٫
۶٫ بحارالانوار، ج ۵۳، ص ۱۵۲٫
۷٫ همان، ج ۵۲، ص ۱۵۲؛ کمال‌الدین، ج ۲، ص ۴۴۰٫
۸٫ ر.ک: توجهات ولی‌عصر عج‌الله‌تعالی‌فرجه‌الشریف به علما و مراجع، ص ۱۴۶ـ ۱۵۵٫
