تاریخ، جغرافیا و جامعه‌شناسی
آیا نواب عام امام عصر علیه‌السلام، در زمان غیبت کبرا با آن حضرت ارتباط دارند؟
آیا نواب عام امام عصر علیه‌السلام، در زمان غیبت کبرا با آن حضرت ارتباط دارند؟
در زمان غیبت کبرا که غیبت تام و کامل است، فلسفه و حکمت غیبت اقتضا می‌کند که هیچ‌کس با امام ارتباط دائم و اختیاری نداشته باشد؛ همان‌گونه که آن حضرت در آخر عمرِ نایب چهارم خود به او فرمود: «از این پس، کسی را جانشین خود قرار مده؛ زیرا دوران غیبت کبرا شروع شده و…».[۱]
بنابراین، در دوران غیبت کبرا، هیچ‌کس به اراده و خواست خود به حضرت دسترسی ندارد. به عبارت دیگر، حضرت تحت اراده و خواسته هیچ‌کس به جز خداوند نیست و اگر خدا بخواهد، به‌جهت مصالحی از جمله پیش‌گیری از خطا، رفع شبهه و… ممکن است حضرت با فرد یا افرادی تماس بگیرد و خود را به آنها نشان دهد و با آنان سخن بگوید و احیاناً پیامی به آنها برساند، اما این ارتباط یک سویه بوده و فقط در اختیار حضرت است نه دیگران.
این قاعده عمومیت دارد و شامل نواب عام (فقهای جامع‌الشرائط) نیز می‌شود. البته حضرت حجت علیه‌السلام به نایب یا نایبان عام خود عنایت ویژه‌ای داشته است. [۲]
پی‌نوشت‌ها
۱.کمال‌الدین، شیخ صدوق، ص۵۱۶، ح۴۴.
۲٫ ر.ک: عنایات امام زمان علیه‌السلام به علما و طلاب، محمدرضا باقی اصفهانی.
