چه مانعی داشت امام زمان علیهالسلام غایب نمیشد ؟
چه مانعی داشت امام زمان علیهالسلام غایب نمیشد و خداوند از کشتهشدن آن حضرت جلوگیری میکرد؟
روشن است که اگر امام در میان مردم ظاهر بودند و به صورت آشکار مردم را راهنمایی و هدایت میکردند، بسیار بهتر بود؛ ولی آیا دشمنان چنین اجازهای را به او میدادند؟
پیامبر خدا صلیاللهعلیهوآله و امامان علیهمالسلام در موارد متعدد گفته بودند دستگاه ظلم به دست حضرت مهدی علیهالسلام برچیده میشود؛ از این رو وجود مقدس او مورد توجه دو دسته از مردم واقع میشد:
۱٫ مظلومان به امید نجات به دست حضرت مهدی علیهالسلام
۲٫ ظالمان که چون وجود مقدس امام را سد راه منافع خود میدیدند، حضرت را به قتل میرساندند.
در تاریخ، نمونههای متعدد از شهادت اولیای خدا و راهنمایان دین حق به دست ستمگران وجود دارد که از جمله آنها شهادت امامان بزرگوار شیعه علیهمالسلام است.
قدرت خداوند محدود نیست، ولی نظم هستی به گونهای است که کارها از طریق اسباب و از مجرای عادی انجام شود. اگر خداوند بخواهد برای حفظ جان انسانهای مقدس از جریان عادی حاکم بر جهان، دست بردارد و برخلاف آن عمل کند، بدان معناست که با تغییر در نظام آفرینش، دیگر دنیا محل تکلیف و اختیار و امتحان نباشد؛ زیرا خداوند با اعمال قدرت، جلوی اختیار افراد را در این زمینه میگیرد. به علاوه؛ اگر امام، میان مردم به صورت آشکار حاضر بود یا باید با ظالمان وارد جنگ و پیکار میشد یا باید برابر آنها سکوت میکرد.
راه اول به تحقق شرایط و اذن الهی مشروط است و بدون آن قیام و نبرد نتیجهبخش نیست.
اگر امام راه دوم را برگزینند و مومنان ببینند حضرت، برابر تمام جنایات و ستمها سکوت کرده و این سکوت، سالیان طولانی ادامه پیدا کرده است، از اصلاح جهان مایوس میشوند و در بشارتهای پیامبر خدا صلیاللهعلیهوآله و قرآن شک میکنند؛ بنابراین گزینه غیبت تا آماده شدن شرایط و مهیا شدن مردم برای پذیرش قیام و عدالتگستری حضرت، بهترین انتخاب و روش است.
مرحوم شیخ طوسی رحمهاللهعلیه در پاسخ به این پرسش میفرمایند:
«ممانعتی که با تکلیف بندگان خدا، منافات ندارد، این است که خداوند مردم را از مخالفت فرمان امام بر حذر دارد و دستور دهد که از او پیروی کنند و او را یاری نمایند و در برابرش تسلیم گردند، اینها همه کاری است که خدا باید بکند.
اما ایجاد مانع میان امام و مردم، منافی تکلیفداشتن بندگان بوده و نقض غرض است؛ زیرا مقصود از مکلفداشتن مردم، این است که به ثواب برسند و حال آنکه ایجاد مانع و حایل میان آن حضرت و مردم، با این منظور، منافات دارد. ضمن اینکه گاهی ایجاد حایل و مانع برای جلوگیری از کشتهشدن آن حضرت، موجب بروز مفسدهای برای مردم شود، که البته این کار از خداوند نیکو و پسندیده نیست».[۱]
پینوشتها
۱. مهدی موعود، ترجمه و نگارش علی دوانی، ص۸۵۲.