چرا از ابتدا غیبت کامل واقع نشد؟
چرا از ابتدا غیبت کامل واقع نشد؟
شاید دلیل این بود که غایب‌شدن امام و رهبر امت، آن هم زمانی طولانی، امری غریب و غیرمأنوس بوده و باورکردنش برای مردم دشوار است؛ ازاین‌جهت، غیبت ابتدا به شکل غیبت صغرا و سپس به شکل غیبت کبرا شکل گرفت و پیغمبر و ائمه اطهار تصمیم گرفتند که کم‌کم مردم را با این موضوع آشنا سازند و افکار را برای پذیرش آن آماده نمایند.
ازاین‌رو امامان گاه و بی‌گاه از غیبتش خبر می‌دادند و گرفتاری‌های مردم آن عصر و انکار و سرزنش منکرین و ثواب ثبات قدم و انتظار فرج را گوشزد می‌نمودند. گاهی هم با رفتارشان عملاً شرایطی را شبیه غیبت فراهم می‌ساختند.
مسعودی می‌گوید:
امام هادی علیه‌السلام با مردم کم معاشرت می‌کرد و جز با خواص اصحاب با کسی تماس نمی‌گرفت. وقتی امام حسن عسکری علیه‌السلام به جایش نشست، در اکثر اوقات از پشت پرده با مردم سخن می‌گفت تا شیعیان برای پذیرش غیبت امام دوازدهم مهیا و آماده شوند.[۱]
به عبارت دیگر اگر بعد از رحلت امام حسن عسکری علیه‌السلام غیبت کامل شروع می‌شد، شاید وجود مقدس امام زمان مورد غفلت واقع شده، کم‌کم فراموش می‌شد؛ ازاین‌جهت، ابتدا غیبت صغرا شروع شد تا شیعیان در آن ایام، به وسیله نواب خاص با امام خود تماس گرفته علائم و کراماتی را مشاهده نمایند و ایمانشان کامل گردد، ولی هنگامی که افکار مساعد و آمادگی بیشتری پیدا کرد، غیبت کبرا آغاز شد.[۲]
معرفی کتاب برای مطالعه بیشتر
• تاریخ غیبت کبرا، سید محمد صدر، ترجمه افتخارزاده.
• موعودشناسی، رضوانی.
• گفتارهایی درباره امام زمان، افتخارزاده.
• فصل‌نامه انتظار
پی‌نوشت‌ها
۱. اثبات‌الوصیه، علی‌بن‌حسن مسعودی، ص۲۰۶؛ دادگستر جهان، ابراهیم امینی، صص۱۴۶-۱۴۵.
۲. همان.
