غیبت حضرت مهدی علیه‌السلام از چه زمانی بوده است؟
غیبت حضرت مهدی علیه‌السلام از چه زمانی بوده است؟
غیبت صغرا
درباره شروع غیبت امام زمان علیه‌السلام دو نظریه وجود دارد؛
۱- آغاز غیبت آن حضرت از زمان ولادت
۲- شروع غیبت ایشان از زمان آغاز امامت آن حضرت.
می‌توان گفت: اگر مقصود، غیبت امام مهدی علیه‌السلام باشد، این حالت از زمان ولادت بوده است؛ ولی اگر مقصود از غیبت امام زمان علیه‌السلام در دوران امامت باشد، این حالت پس از وفات امام حسن عسکری علیه‌السلام آغاز شده است. بنا بر نظر دوم،غیبت از سال ۲۶۰هـ.ق. (از لحظه شهادت امام حسن عسکری علیه‌السلام) آغاز شد و تا سال ۳۲۹ هـ.ق. (سال وفات آخرین نایب خاص امام) یعنی حدود ۶۹ سال طول کشید. در این مدت، گرچه امام از نظرها پنهان بود؛ولی این غیبت، عام و فراگیر نبود و کسانی بودند که با امام عصر علیه‌السلام در تماس باشند.اینان به «نایبان خاص» امام مهدی علیه‌السلام مشهور شده‌اند. مردم، در کارهای خود به این نواب مراجعه می‌کردند و نامه‌ها و نیازمندی‌ها را به‌واسطه این افراد خاص به محضر حضرت می‌فرستادند و پاسخ را دریافت می‌کردند و احیاناً بعضی نیز با واسطه نواب خاص، به محضر امام شرفیاب می‌شدند.
می‌توان دلایل عمده شکل‌گیری غیبت صغرا، پیش از غیبت کبرا را در دو مورد ذیل خلاصه کرد:
۱٫ این دوره که همراه با ارتباط نایبان خاص و برخی از شیعیان با امام مهدی علیه‌السلام بود، موجب تثبیت مسأله ولادت و حیات امام مهدی علیه‌السلام شد و از بروز برخی از انحرافات و شبهات جلوگیری کرد.
۲٫ این مدت مقدمه ای بود تا شیعیان،خود را با دوره عدم حضور طولانی امام هماهنگ کنند.
اگر غیبت صغرا نبود و غیبت کبرا به یک‌باره اتفاق می‌افتاد، موجب ایجاد مشکلات متعدد و بروز انحرافات می‌شد.
غیبت کبرا
این غیبت از سال ۳۲۹هـ.ق. با رحلت چهارمین نایب خاص شروع شد و تا زمان ظهور آن حضرت ادامه خواهد داشت. این، همان غیبتی است که آزمایش سخت بشری در آن نهفته است.[١] پیامبر اسلام و امامان در روایات متعددی از این دو غیبت خبر داده‌اند.
پی‌نوشت‌ها
١. ر.ک: شیخ کلینی، الکافی، ج۱، صص۳۳۵- ۳۴۲.
